نگاهی به برنامه های ترکیبی ماه رمضان

گروه هنر: رسانه ملی امسال عملکرد ناموفقی در برنامه‌های ترکیبی مناسب ماه رمضان داشته است؛ در حالی که توقع می‌رفت در شرایطی که مجموعه‌های تلویزیونی چنگی به دل نمی‌زنند، حداقل این برنامه‌ها لحظات مفید و متنوعی را برای مخاطبان روزه‌دار رقم بزنند.
ادامه مطلب... 

سه شبکه پرمخاطب رسانه ملی طبق سنت هر ساله خود اقدام به پخش برنامه‌ای ترکیبی ویژه ساعات منتهی به اذان مغرب و هنگام افطار و حتی پس از آن می‌کنند؛ «شهر باران» از شبکه اول سیما، «ماه عسل» از شبکه سوم سیما و «جشن رمضان» از شبکه تهران. 

«شهر باران» با اجرای داریوش کاردان قابلیت چندانی در جذب مخاطبان خود ندارد، یک برنامه گفت‌و‌گو محور(تاک شو) با حضور میهمانانی از قشرهای مختلف جامعه و بیشتر ورزشکاران و هنرمندان که در نهایت به پخش چند گزارش، پخش وله و موسیقی ختم می‌شود که البته در این برنامه کاردان مطابق با برنامه جذاب سال‌ها پیش خود یعنی «صندلی داغ» در پایان برنامه لوحی را که لوگوی برنامه روی آن حک شده است نیز به میهمانان هدیه می‌دهد.«ماه عسل» و تکرار سال‌های پیشیناما شبکه سوم سیما، چند سالی است که پس از پخش مجموعه برنامه‌هایی با اسامی متنوعی همچون «جزر و مد» که اجرای آن را گاه احسان علیخانی به عهده داشت و گاه فرزاد حسنی وظیفه آن را عهده‌دار بود، با برنامه «ماه عسل» میهمان لحظات افطاری روزه‌داران است. 

خاصیت و ویژگی این برنامه که آن را از سایر برنامه‌های مشابه متمایز می‌کند، دعوت از میهمانانی است که نه هنرمندند و نه ورزشکار بلکه از افراد معمولی جامعه هستند که البته حادثه‌ای غیرمترقبه و خاص در زندگی آنها روی داده است و در ادامه شرح واکنشی که در برابر این حادثه نشان داده‌اند، از زبان خود ایشان بیان می‌شود؛ لزوماً هم افراد دعوت‌شده به این برنامه افراد موفقی نیستند و ممکن است کاری خلاف انجام داده و یا حتی مرتکب قتل شده باشند. به هر حال رسالت این برنامه ارائه پیام اخلاقی به مخاطب حتی از زبان کسانی است که شاید آنچنان وجهه اجتماعی و قانونی نداشته باشند. 

«ماه عسل» به ویژه در سال گذشته که برگزیده برنامه‌های ترکیبی تلویزیون در ماه رمضان شد، از سوی دیگر محافل رسمی رسانه ملی و حتی برون‌رسانه‌ای مورد توجه قرار گرفت و در جشنواره «جام جم» نیز از آن به عنوان برنامه برتر تلویزیونی قدردانی شد.تنوع و تغییر در «ماه عسل» به دکور برنامه ختم شدبا چنین فرضی به طور حتم توقع از یک برنامه‌ای با ظرفیت‌های زیادی که ایجاد کرده است، بالا می‌رود و این انتظار وجود دارد که «ماه عسل» تفاوتش نسبت به برنامه سال گذشته تنها تعویض و تغییر دکوراسیون آن نباشد بلکه قالب‌شکنی کرده، تغییری در ساختار و محتوای آن پدید آید که متأسفانه چنین نشد و برنامه با همان شکل و شمایل گذشته روی آنتن می‌رود و البته به اعتقاد بسیاری از منتقدان رسانه، مجری آن تسلط و تمرکز همیشگی را در اجرای پلاتوهای خود ندارد. 

در ریشه‌یابی این نقص مورد ادعای برخی منتقدان رسانه به این نکته برخورد می‌کنیم که احسان علیخانی علاوه بر اجرای این برنامه مسئولیت تهیه‌کنندگی آن را نیز به عهده دارد؛ چیزی که به دلیل بار سنگین مسئولیتی، موجب عدم تمرکز وی که به عنوان یکی از مجریان موفق رسانه ملی نام گرفته، شده است؛ حتماً به خاطر دارید که در جریان ویژه‌برنامه شبکه سوم سیما به مناسبت جام جهانی فوتبال با عنوان «بیست، چهارده» اجرا و گزارش عادل فردوسی‌پورآن گونه که باید و شاید توقعات را برآورده نکرد و دلیلش هم این بود که فردوسی‌پور به عنوان تهیه‌کننده برنامه بیشتر از اینکه تمرکزش بر اجرای برنامه باشد، به پشت صحنه و عملکرد همکارانش در تولید این برنامه بود.«جشن رمضان» و ابتکاری بدیع«جشن رمضان» عنوان برنامه‌ای پرسابقه از شبکه پنجم سیما(شبکه تهران) عمری شاید به قدر خود شبکه داشته باشد که اجرای این برنامه نیز در قالبی تکراری این بار به عهده سیدکاظم احمدزاده و هومن حاج‌عبداللهی است. احمدزاده به عنوان پای ثابت این برنامه همان رفتار و بده‌بستانی را با حاج‌عبداللهی دارد که سالها پیش با مجری سابق این برنامه داشت و در سال‌های نزدیکتر آن را با محمود شهریاری تکرار کرد؛ بنابراین از نظر نحوه اجرا و حال و هوای این برنامه جذابیت و نوآوری نسبت به قبل نمی‌بینیم. 

تنها نکته مثبت این برنامه بخشی ابتکاری است که به آن اضافه شده و توانسته به واسطه این بخش طیفی از مخاطبان رسانه ملی را علاقه‌مند به پیگیری این برنامه کند و آن بخش «برآورده کردن آرزوها» است به این شکل که هر کدام از میهمانان برنامه که بیشتر از قشر هنرمند و ورزشکار هستند با انتخاب پاکت نامه‌ای که در آن آرزوهای کودکان و نوجوانان خانواده‌های بی‌بضاعت و کم‌بضاعت نوشته شده است، روز بعد برای برآورده کردن حوائج آنها در قالب خرید لوازم منزل و یا تأمین اجاره منزل راهی می‌شوند و عوامل برنامه از این لحظات فیلمی تهیه و در شب بعد و پیش از دعوت از میهمان آن شب، فیلم را برای حضار پخش می‌کنند. 

با این تفاصیل رسانه ملی تا به اینجا عملکرد ناموفقی را در برنامه‌های ترکیبی مناسب ماه رمضان داشته است و همچنان توقع این می‌رفت که در شرایطی که حتی مجموعه‌های تلویزیونی این ماه چنگی به دل نمی‌زنند، حداقل این برنامه‌ها لحظات مفید و متنوعی را برای مخاطبان روزه‌دار رقم بزنند.جا دارد در انتهای این یادداشت اشاره‌ای هم به برنامه سحرگاهی شبکه اول سیما یعنی «ماه خدا» داشته باشیم که با اجرای حسن سلطانی در ماه رمضان آن چنان طراوت و شادابی خاصی ندارد و تبدیل به برنامه‌ای سرد و بی‌روح شده است که اگر مسئله ممنوعیت کاری مجری سابق برنامه نبود، شاید حضور وی توفیق نسبی را نصیب این برنامه می‌کرد.